Александер Лукашенко, белорускиот претседател со 26 годишен стаж, кој се нарекува последниот европски диктатор, минува низ тешки денови. Многумина му предвидуваат сличен крај како на Чаушеску.
По масовниот протест во Минск во неделата на кој присуствуваа најмалку 100,000 луѓе – далеку повеќе од про-режимски митинг истиот ден – Лукашенко вчера посети државна фабрика во предградието на Минск.
Но, таму тој не доби топол пречек на кој се надеваше. Имено, како што може да се види на снимките од настанот, собраните работници започнаа да извикуваат „оставка“, односно „заминувај“, но и „лажговци“ за време на неговиот говор.
Сето тоа се случи во фабрика за воени возила МЗКТ, една од низата државни фабрики во советски стил кои сè уште сочинуваат значаен дел од белоруската економија, скоро 30 години по распадот на Советскиот Сојуз и независнота на Белорусија. Посетата на Лукашенко во фабриката очигледно беше замислена како потврда дека тој сè уште ужива традиционална поддршка од работничката класа, пишува „Гардијан“.
И покрај извиците од присутните , Лукашенко го продолжи својот говор бранејќи ја легитимноста на изборите, за кои опозицијата и голем дел од јавноста сметаат дека се украдени, а кои Европската унија ги опиша како „ниту фер, ниту слободни“.
„Зборувате за нефер избори и сакате да одржите фер“, им рече белорускиот претседател на собраните, на кои некои одговорија без двоумење: „Да!“
Lukashenko gathered the most loyal workers at MZKT factory this morning. Didn't help – the crowd is chanting "Go away!". Lukashenko: "You can shout as much as you want!" pic.twitter.com/fFLAy7VobZ
— Tadeusz Giczan (@TadeuszGiczan) August 17, 2020
„Мојот одговор до вас е: Имавме избори и сè додека не сум жив, нема да има нови избори“, одговорил налутено Лукашенко.
Сепак, тој им понуди можна промена во Уставот, иако таа отстапка е малку веројатно да ги задоволи демонстрантите.
#Belarus: this protester gave #Lukashenko a free flight out of the country pic.twitter.com/yGecz4b8iH
— Thomas van Linge (@ThomasVLinge) August 16, 2020
„Ќе ги направам измените на референдум и ќе ги предадам моите уставни овластувања. Но, не под притисок на улицата“, беше цитиран Лукашенко во изјавата за новинската агенција „Белта“.
„Така е, јас не сум светец. Вие ја знаете мојата груба страна. Јас не сум вечен. Но, ако го срушите првиот претседател, ќе ги повлечете соседните земји и сите други“.
Лукашенко се осврна и на можноста за штрајк, на работниците во некои фабрики во земјата, како и државната телевизија, кои се придружија во поддршка на кандидатот на опозицијата Светлана Тихановскаја, која мораше да ја напушти земјата поради заканите на режимот.
„Ако некој не сака да работи и сака да си замине, никој нема да ве спречи, никој нема да изврши притисок врз вас, така што од утре, односно од денес, вратата ви е отворена“, им рече Лукашенко на работниците.
Lukashenko to the workers: "Don't worry, I won't beat you, it's not in my interest. But if you provoke me, I'll deal with it cruelly. Be a man, there's a whole crowd of you and I'm only one. Put your phone down!!!" pic.twitter.com/oA4Qk1iFi5
— Tadeusz Giczan (@TadeuszGiczan) August 17, 2020
Но, белорускиот претседател, кој автократски ја управува земјата веќе 26 години, се чини дека го заврши својот говор пред да планира да го стори тоа, поради неочекувана реакција од работниците.
„Се извинувам за моите непопуларни зборови, но времињата се такви што морам да зборувам искрено. Благодарам, реков сè“, заклучи Лукашенко и нагло ја напушти бината, следен со извици на работници „оди си“.
Оваа ситуација доста потсетува на говорот на друг диктатор, говорот што го означи почетокот на крајот на Николае Чаушеску, романски комунистички диктатор, кој беше соборен во романската револуција во 1989 година и потоа егзекутиран.
Само четири дена пред да биде егзекутиран, Чаушеску присилно собра толпа во центарот на Букурешт и им одржа говор за да потврди дека тој сè уште ја има контролата на ситуацијата, по востанието на унгарското малцинство во Темишвар.
Но, само неколку минути откако романскиот диктатор почна да зборува, почнаа да свирежи и татнеж од преполниот плоштад, проследено со звуците на пиротехника, експлозив и огнено оружје. Видно шокиран, Чаушеску ја крена раката за да ја замолчи насобраната толпа, но залудно. Државната телевизија, која го пренесуваше говорот во живо, престана да емитува.
Кога сфати дека планираниот митинг за поддршка на комунистичкиот режим се претвори во протест против него, Чаушеску го прекина својот говор и избега од балконот на зградата на Централниот комитет на Комунистичката партија, од каде му се обраќал на народот.
