Трамп е премногу опасен за да биде оставен на функцијата макар и уште минута, вели Брет Стивенс во колумна на Њујорк тајмс.
Не беше тешко да се види, кога почна, дека ќе заврши точно како што заврши. Доналд Трамп е свесниот пироман на Америка, човекот што го запали чкорчето под ткивото на нашата уставна република.
Должноста на Претставничкиот дом и на Сенатот е да се состанат, ако е можно веднаш, да го отповикаат претседателот, а потоа да го отстранат од функцијата и да му забранат некогаш пак да ја извршува функцијата.
Да му се дозволи на Трамп да го дослужи својот мандат, колку и да е кратко тоа, ја става во опасност безбедноста на нацијата, ја нарушува нашата репутација како демократија и ја избегнува неизбежната вистина дека нападот врз Конгресот беше чин на насилен бунт потпомогнат и поддржан од беззаконскиот, неморален и застрашувачки претседател.
Од моментот кога Трамп стана републикански фаворит во 2015 година, беше очигледно кој е, и каде, ако му се даде шанса, ќе ја донесе Америка. Тој беше штетен нарцис во својата личност. Измамник во своите бизниси. Силеџија во своите односи со луѓето. И демагог во својата политика.
Тој немаше идеи. Имаше фанатизам. Тој немаше коалиција. Имаше толпи. Тој немаше карактер. Имаше самоуверена бесрамност, од типот што им дозволува и на неговите следбеници да бидат бесрамни.
Сето ова беше очигледно – но не беше доволно за да го запре. Америка во 2015 година имаше многу проблеми, од кои голем број беа игнорирани и беа зрели за популистичка експлоатација. Но убедливо најголемиот проблем во таа година беше што една голема политичка партија капитулираше пред еден насилник. А најголемиот проблем на секоја наредна година беше тоа што сè поголем дел од таа партија го оправдуваше, игнорираше, простуваше, соработуваше и го славеше неговото насилништво.
Помислете на Мајк Помпео, нашиот подлизурски државен секретар, кој во март 2016 година предупреди дека Трамп ќе биде „авторитарен претседател што го игнорира нашиот Устав“, и кој, откако Бајден победи на изборите во ноември, вети „непречена транзиција кон втора администрација на Трамп“.
Републиканската партија сега чекори по работ на моралната неповратност. Ова го велам како некој што, до 2016 година, секогаш гласаше за републиканците и кој, до оваа недела, се надеваше дека републиканците ќе го задржат Сенатот како начин на наклонување на Бајденовата администрација кон центарот. Ова го велам и за партијата генерално, но не и за храбрите поединци републиканци – Бред Рафенспергер, Мит Ромни, Денвер Риглман, Лари Хоган, Бен Сасе (списокот е депресивно краток) – кои ги зачуваа своите принципи, ја одржаа својата чест и го зачуваа разумот во последните пет години.
Но нема бегање од степенот до кој водечките партиски членови и нивните навивачи во десничарските медиуми се соучесници во создавањето на политичката атмосфера во која се случи овој визиготски упад во Капитол.
Правните измамници, од Руди Џулијани до Марк Левин, кои промовираа видно лажни тврдења за изборни измами, се соучесници. Сите оние наводно трезвени конзервативци што го охрабруваа претседателот да „си ги реализира своите легални можности“ (знаејќи многу добро дека се апсурдни, но со уверување дека ќе ги избришат сомнежите за валидноста на изборите) се соучесници. 126-те републиканци од Домот што се потпишаа на апсурдниот брифинг за поддршка на судската тужба во Тексас за поништување на изборите – со само еден пасус отфрлена од Врховниот суд – се соучесници. Тед Круз, кого еднаш го опишав како „змија намачкана со вазелин“, но кој се покажа значително полош, е соучесник. Џош Хоули и останатите циници во Сенатот, кои се обидоа да ја попречат потврдата на изборната победа на Бајден во очигледен обид да го монополизираат трамповското лудило, се соучесници. Мајк Пенс, кој кукавички им удоволуваше на фантазиите на Трамп сѐ до моментот на уставната вистина, е соучесник. (Ако постои некаков аргумент против смената на Трамп од функцијата, тоа е тој самиот.)
Некои од овие шарлатани сега во внимателно формулирани твитови се обидуваат да се оградат од насилството во средата. Но Круз, Хоули, Пенс и другите што чукаат со глава во ѕид му нанесоа многу подолготрајна штета на Конгресот од толпата што – чисто следејќи го нивното водство – физички го оштетија. Скршените врати може да се поправат. Уништените партии не можат.
Над сето тоа е претседателот, не соучесник, туку целосно, непобитно и непростливо одговорен за тоа.
Пет години републиканците му дозволуваа да ја деградира политичката култура со претставување на неговото однесување како нормално. Пет години му даваа да војува со демократските норми и институции. Пет години неговата постојана лажливост ја третираа како карактерен каприц, а не како неспособност за функцијата. Пет години тие ги третираа неговите митинзи како карневали на демократијата, а не како тренинг-полигони за владеење на толпата.
Пет години сметаа дека цената на ова нема да дојде. Во средата – простете ми за клишето, но тука одговара – тоа им се врати како бумеранг.
Опстанокот на секое пристојно општество зависи од неговата способност да биде шокирано – и да остане шокирано – од навистина шокантното однесување. Целото претседателство на Доналд Трамп беше напад врз таа идеја.
Сега има само еден рецепт. Веднаш отповикајте го претседателот и отстранете го од функцијата. Веднаш забранете му некогаш да се врати на функцијата. Дајте му на знаење на секој Американец дека, во ерата на Трамп, постојат некои работи на кои никогаш не може да им се дозволи да опстојат, а најмногу на самиот Трамп.
